De jongen met de witte jas

In 1968 werkte ik als 16-jarige op de afdeling levensmiddelen van de Amsterdamse Bijenkorf als zaterdaghulp/ vakantiekracht. De afdeling levensmiddelen was gevestigd op de 4e etage. Tijdens mijn werkzaamheden droeg ik altijd een witte jas. Vaak was deze jas te groot of te klein. Dan liep ik terug naar de kledinguitgifte en probeerde een beter passend exemplaar te krijgen wat niet altijd lukte.

De werkzaamheden bestonden meestal uit vakkenvullen tijdens de ochtenduren en inpakken achter de kassa tijdens de middaguren. Achter de kassa was geestdodend werk, want alles moest netjes in een tasje voor de mijns inziens nogal verwende klanten. De ervaren kassières hielden altijd een oogje in het zeil of alles wel ordelijk verliep. De eerste verantwoordelijke zorgde ervoor dat zowel de caissières als de inpakker of inpaksters bij toerbeurt met pauze konden. Op de afdeling vond ik het altijd benauwd en warm. Er was te weinig frisse lucht. Verderop in de magazijnen stonden de ramen altijd open maar daar merkte je op de afdeling weinig van. Indien mogelijk nam ik even pauze en vertrok dan naar de ‘was’. Dit was een pauzeruimte met openslaande ramen, die door collega’s ‘de was’ werden genoemd.

De was bevond zich tussen het winkel gedeelte aan de Damrak zijde en het magazijn aan de Warmoesstraat zijde. Er stond een lange bank waar je kon pauzeren. Als je recht vooruit keek zag je door het glas de zijkant van het Beursgebouw en beneden de Beursstraat met rechts daarvan het parkeerterrein. Achter de bank was een glazen ruit met veiligheidsglas. Je kon er niet doorheen kijken maar je wist dat hier achter de open ruimte in de winkel lag. In deze ruimte hingen in december de bekende zwarte Pieten, welke omhoog en omlaag klommen. Aan het einde van de was waren de toiletten, goederenliften, ingang van het magazijn en een aantal deuren waarvan ik niet wist wat er achter zat.

Het was weer december, de Sinterklaastijd was weer begonnen. De zwarte Pieten klommen over de touwen op en neer en eenmaal per uur verscheen een Sinterklaas met zijn knechten op het balkon op de 4e etage. Dit ging altijd gepaard met Sinterklaasliedjes vooraf tot Sinterklaas en gevolg zich vertoonden. Tijdens mijn diverse bezoeken aan de was viel het mij op dat er regelmatig een medewerkster van een andere afdeling uit de lift stapte en meteen naar één van de gesloten deuren liep en deze vervolgens opende, hierna naar binnen ging en een paar minuten later weer naar buiten kwam en de deur achter zich sloot. Dit tafereel herhaalde zich een aantal malen per dag.

Nieuwsgierig als ik was ging ik op onderzoek uit. Op een moment dat het rustig was en ik de medewerkster niet verwachtte liep ik naar de gesloten deur en merkte dat deze niet op slot was. Nadat ik om mij heen had gekeken of de kust veilig was opende ik voorzichtig de deur en liep een kleine ruimte binnen. Links op een tafeltje stond een pick-up met daarop een draaiende grammofoonplaat maar de naald stond nog niet op de plaat. Naast de pick-up stonden 2 boxen. Ik keek op het label van de plaat en zag dat het een lp met Sinterklaasliedjes was. Toen ik rechts van mij keek zag ik de Pieten voorbij klimmen en aan de overkant het restaurant, grenzend aan de levensmiddelen afdeling. Ik keek uit op het balkon. Dus de deur gaf toegang tot het balkon en de medewerkster zorgde er voor dat de naald ieder uur op de plaat gezet, voordat Sinterklaas verscheen. Mysterie opgelost.

Tijdens mijn bezoek aan de ruimte zorgde ik er natuurlijk voor om niet gezien te worden in mijn witte jas. Voordat ik vertrok kon ik het niet laten om de schakelaar, waarmee je het toerental van de pick-up regelt, even op 45 RPM te zetten. Deze stond voor de langspeelplaat natuurlijk op 33 RPM. Ik hield wel van een geintje. Even later verliet in ongemerkt de ruimte en sloot de deur achter mij. Zou de medewerkster het in de gaten hebben? Ik hoopte van niet. Ik verliet de was en liep terug naar de afdeling en ging weer aan het werk. Nog een kwartier en Sinterklaas zou weer verschijnen op het bordes. En 5 minuten van tevoren zouden de Sinterklaasliedjes weer ten gehore worden gebracht.

Even later mengde ik mij onopvallend en vol spanning in mijn witte jas tussen het publiek, dat zich inmiddels had verzameld aan de overkant, wachtend op het verschijnen van de Sint op het bordes. Kinderen stonden vol spanning te wachten en hun ouders, oma’s en opa’s stonden er achter. Opeens schalde de muziek uit de boxen. En zoals verwacht, veel te snel vanwege het verhoogde toerental. Ik hoorde gelach en kinderen joelen. Kinderen keken met grote ogen naar hun begeleiders. Het was inderdaad een vreemde gewaarwording die versnelde muziek en het kinderkoor met verhoogde stemmetjes. De muziek hield nog even aan en stopte abrupt na een paar minuten. Ik stelde mij voor dat de medewerkster de ruimte betrad, de naald op de plaat zette en vervolgens de ruimte weer verliet. Onderweg moet zij de versnelde muziek hebben gehoord waarna zij meteen terugliep om dit te corrigeren. Ik kon een glimlach niet verbergen. Even later klonk de muziek opnieuw maar nu op normale snelheid. Ik genoot van dit moment en mijn dag kon niet meer stuk.

All rights reserved

222 keer bekeken

No remarks

Add your reaction