Frits Slicht
Andries Spruijt, de beheerder is niet-joods, maar woonde en leefde midden tussen zijn Joodse buren. Sterker nog, zijn directe buren (huisnummers 104, 106 en 108) werden slachtoffer van de Duitse vervolgingen. De vergunning wordt definitief ingetrokken per 14 december 1942.
In het boek van J. Presser, De Ondergang, wordt nog vermeld dat gebouw De Leeuw gebruikt mocht worden voor keuringen voor ‘de werkverruiming’. Presser haalt in deze een herinnering van prof. Cohen aan: “Kort daarna bracht men deze keuringen over naar het gebouw ‘De Leeuw’, Valkenburgerstraat 106, niet dan nadat de beheerder van de Duitsers het bewijs had ontvangen dat hij zijn inrichting aan de Joodse Raad mocht verhuren en dat er zich Joden in mochten bevinden.’ Bron: De Ondergang, blz. 198.
Het genoemde adres is een vergissing, maar helaas niet gecorrigeerd door Presser. Een vergissing die overigens nog op bijna identieke manier wordt herhaald in Het Parool van 26 april 1985: “En links aan de overkant zien we de Valkenburgerstraat Veel joden hebben lange tijd gedacht dat zij naar werkkampen gedeporteerd zouden worden. De medische keuringen bevestigden die veronderstelling. Deze keuringen vonden eerst plaats in de Diamantbeurs (waar we in het begin van de wandeling langs liepen) en later in 'De Leeuw', Valkenburgerstraat 109. Op de dag dat de Duitsers de capitulatie tekenden vond voor dit gebouw nog een schietpartij plaats. Duitse soldaten meenden nog te moeten optreden tegen leden van de Binnenlandse Strijdkrachten. Dit onnodige treffen kostte acht Duitsers en vier Nederlanders het leven.”
In 1942 is Andries Spruijt nog tot december officieel de beheerder van De Leeuw. Met ingang van wanneer de keuringen in ‘zijn gebouw’ gingen plaatsvinden, is niet bekend. In ieder geval is er sprake van een uitzonderingstoestand, namelijk dat Joden zich in het gebouw mochten ‘bevinden’. Gebouw De Leeuw blijft in ieder geval tot in juli – augustus 1942 gebruikt voor de keuringen. Bij het NIOD (inv.nr. 182a – Bosboom) ligt namelijk een voorbeeld van een oproep om zich te melden bij gebouw De Leeuw, in verband met een geneeskundig onderzoek (gedateerd 08-07-1942). De oproep kwam van het Gewestelijk Arbeidsbureau Amsterdam.