Dit is het tweede deel van een artikel/verhaal over een Turkse sigarettenfabriek in Amsterdam.
Interieur sigarenwinkel De Vorstenlanden, Zoutsteeg 9-11, naar ontwerp van G. van Arkel. Vervaardiger: Schuitvlot, Nic. (1859-1947). Bron: Beeldbank SAA.
Nederlandsche Staatscourant 01-12-1905 Daarbij de tekst: In dit geval wordt het duidelijk dat Eduard Huf eigenlijk Peter Huf heette. Dagtekening van de inschrijving is 10 november 1905. Verder een beschrijving van het pakje, zoals afgebeeld! Opvallend genoeg, voor mij althans, is dat hij dit al eerder heeft ingeschreven, gedagtekend op 08-06-1904.
Het magazijn van de tabaksfabriek stond in de Zoutsteeg 9-11. De naam van het magazijn luidde: De Vorstenlanden. Volgens eerdere genoemd artikel in Ons Amsterdam was de fabriek van Stelio gevestigd in Amsterdam - Noord. Het adres in Amsterdam Noord was Laanweg 41 – 43.
Een rondleiding door de tabaksfabriek
Foto uit De Joodsche Prins van de Stelio-sigarettenfabriek (6 februari 1913)
Het is de schrijver van dit artikel (naam van de schrijver is helaas onbekend) gelukt om een rondleiding te krijgen van Eduard Huf zelf. Deze legt haarfijn uit hoe de tabak groeit zo langs 'den oever der Middellandse Zee'. Zodra de plant is volgroeid, komt de meester plukker die, in de brandende zonneschijn, zijn werk aanvat.
Een kijkje in de fabriek. Bron: De Joodsche Prins van 6 feb. 1913, IISG.
Eerst wordt nauwkeurig bestudeerd of de plant ook werkelijk is volgroeid en de bladeren geschikt zijn om te worden geplukt. Plukken gebeurd in de vroege ochtenduren, anders zouden de plukkers bezwijken onder de hete zon. De bladeren worden zorgvuldig gedroogd en daarna in grote balen verpakt. Vervolgens komen de balen per schip naar Amsterdam. In de Stelio fabriek worden de verschillende tabaksoorten zorgvuldig bekeken. Het is namelijk zaak om het juiste mengsel van de tabak samen te stellen. Om smaak en geur op het juiste niveau te krijgen moet met de juiste vakkennis worden gewerkt.
Blijkbaar zijn er Turkse arbeiders die in de fabriek werken, want er wordt een arbeider van Turkse afkomst opgevoerd die 'met vaardige hand' laat zien hoe de tabak moet worden fijngehakt, gemêleerd en gerold moet worden.
De sigarettenmaaksters van de Stelio-fabriek. Bron: De Joodsche Prins van 6 feb. 1913, IISG.
Op de foto's zijn ook diverse Turkse arbeiders met de traditionele Fez te zien. Daarmee is de sigaret nog niet klaar. Het mengsel moet nog worden gekeurd. Pas daarna kan de fabricage ter hand worden genomen. Dat ter hand nemen, is letterlijk te nemen. De fabricage geschiedt namelijk handmatig. Blijkbaar zijn er twee werkwijzen, die der Turken en de 'bij ons in Nederland' gebruikelijke. Op de tafel van de Turkse arbeiders ligt een papiertje geplakt ter grootte van de te maken sigaret. Daarna wordt het procedé wat onduidelijk. Er wordt een hoopje tabak op et papiertje gelegd en daarna in de juiste vorm gerold. Met behulp van een stokje wordt deze in een vooraf vervaardigd papieren hulsje geschoven. Op deze manier kan de Turkse arbeider 2000 sigaretten maken tegen de 1200 op de gewone manier.
Frits Slicht
