Inleiding
De Joodsche Prins was een tijdschrift tussen 25 juni 1912 en 7 augustus 1913. Het is een opmerkelijk rijk geïllustreerd tijdschrift met veel bijzondere illustraties en verhalen. Wat wilde de redactie? Zij schreven in het voorwoord hetvolgende:
“De behoefte aan een Weekblad, dat in hoofdzaak door illustraties allerlei nieuws op Joodsch gebied het publiek onder oogen brengt, deed zich ook in ons kleine Nederland reeds lang gevoelen. Gelijk in het Buitenland dergelijke bladen reeds lang met veel succes verspreid zijn, meenden de Uitgevers van “De Joodsche Prins” ook Neerlands Israël een weekblad te moeten aanbieden, dat in alle opzichten hun wenschen tegemoet zal komen. Voor de portretten van personen die in het Joodsche leven op den voorgrond treden, zal steeds een flinke ruimte disponibel worden gehouden.
Een Turkse sigarenfabriek in Amsterdam
Dit is een opvallend lang artikel over tabak, de tabaksgeschiedenis en een tabaksfabriek in Amsterdam. Ik laat de geschiedenis van de tabak maar achterwege. Dat Noach zich eerder te buiten is gegaan aan de tabak dan aan de wijnstok is een mooi verhaal, maar heel relevant is het niet.
Hier gaat het om de fabricage van sigaretten in Amsterdam. In 1904 vat een zekere Eduard Huf het denkbeeld op om een Turkse sigarettenfabriek op te richten. Blijkbaar had hij de nodige relaties, want al snel komt hij terecht in Smyrna (het huidige Izmir) en in aanraking met vaklieden 'uit deze branche'. Onder zijn leiding neemt de tabaksindustrie, beter is de sigaretten industrie, een belangrijke vlucht. Want hij begreep dat het voor de handel, de afzet, beter was om in het eigen land te produceren. En al snel met groot succes, want zo schrijft De Joodsche Prins: "Het duurde niet lang of de Stelio - sigaretten verwierven een algemene bekendheid door verschillende superieure eigenschappen die haar van zoovele andere merken op lofwaardige wijze onderscheiden".
Waarom Stelio?
Dan is het wel zo aardig om uit te leggen waarom de fabriek de naam Stelio draagt. Helaas ontbreekt de uitleg in dit artikel. Gelukkig is er nog het niet onbelangrijke tijdschrift Ons Amsterdam. In het nov. - dec. nummer van 2008 wordt een uitleg gegeven. Stelio is namelijk afgeleid van de uit Smyrna afkomstige bedrijfsleider Stelianos Efstathópoulos. De naam van deze bedrijfsleider stond ook op de gevel van de fabriek. Stelios heeft blijkbaar ook in Amsterdam in de fabriek gewerkt. Het personeel had namelijk een bijnaam voor hem: 'Kan-nie-lope-los’ werd hij genoemd, want alleen zwaar leunend op de arm van een fabrieksmeisje kon hij zijn rondgang maken door de fabriek (aldus Marius van Melle in Ons Amsterdam).