Frits Slicht
De hierna volgende verhalen gaan over een bijzondere onderneming in Amsterdam: Plateelbakkerij De Distel (of: Plateelfabriek De Distel). Van een klein bedrijf zou het uitgroeien tot een gerenommeerde onderneming waar vele creatieve, bekende, minder bekende en anonieme mensen hebben gewerkt. Het is jammer dat we van de anonieme personen zo weinig weten, maar dat is het lot van de onderzoeker. Hun namen zijn, met uitzondering van één persoon (Meijer Smeer), niet bekend.
De oprichter van De Distel was Jacobus Lob. Jacobus geboren op 14 november 1872 was de jongste zoon in een gezin met vijf kinderen. Zijn ouders waren Mozes Lob en Estella Polak. Zij waren op 5 september 1865 getrouwd in Utrecht, de woon- en geboorteplaats van Estella. Jacobus Lob was Joods, daarmee is De Distel nog geen joods bedrijf. Toch gebruik ik hier het trefwoord 'Joods Verleden', gezien de centrale rol van Jacobus Lob. De eerste directeuren (zie de verhalen 1 t/m 10) hadden overigens allen een joodse achtergrond.
De Distel kwam na een kort bestaan in de Jan Steenstraat terecht in de Valckenierstraat. De Valckenierstraat ligt voor hen die deze straat niet kennen direct achter de Sarphatistraat. Oorspronkelijk was de naam van deze straat de Nieuwe Lijnbaansgracht. Kaart regio 82 – 83 (uitsnede) met Valckenierstraat + doorhaling Nieuwe Lijnbaansgracht, datering ca. 1902 – 1917, bron: SAA inventarissen, Inv.nr 10040 
In de verhalen komen vele mensen voorbij die ik allemaal koppel aan deze straat, omdat dit hun werkplek was. Hoewel het bedrijf in 1923 werd verkocht, zullen vele verhalen over deze grens heen lopen. Ik doe dit omdat ik van mening ben dat hun leven groter was dan bovengenoemde periode.
Onder elk verhaal staat een link 'Terug naar de inhoudsopgave' + een link naar het volgende verhaal!
De aanzet om te komen tot een dergelijke serie verhalen is mede en misschien wel vooral te danken aan Daniël Metz. DANK!
INHOUDSOPGAVE
THEMA 1 -- Het begin
1) Over het begin van de fabriek van kunstaardewerk
2) Over de eerste directeuren van De Distel (1), Isidor van Biema (deel 1)
3) Over de eerste directeuren van De Distel (2), Isidor van Biema (deel 2)
4) Over Isidor van Biema (deel 3) en broer David Henri (deel 1)
5) Over de eerste directeuren van De Distel (4), David Henri van Biema Nijkerk (2)
6) Over de eerste directeuren van De Distel (5), David Henri van Biema Nijkerk (deel 3)
7) Over de eerste directeuren van De Distel (6) – Gompel Bloch
8) Over de rol van de directeuren en introductie Jacobus Lob
9) Jacobus Lob, de vierde directeur en de grote inspirator (1)
10) Over Jacobus Lob en het begin van de Plateelfabriek ‘De Distel’ (2)
THEMA 2 -- De ontwerpers
BERT NIENHUIS
11) Het begin van De Distel: over een van de eerste ontwerpers, Bert Nienhuis (A)
12) Het begin van De Distel: over een van de eerste ontwerpers, Bert Nienhuis (B)
13) Het begin van De Distel: Bert Nienhuis maakt een uitstapje (C)
14) Het begin van De Distel: Bert Nienhuis na de fusie tussen Lotus en De Distel (D)
15) Bert Nienhuis leven en werk tijdens en na De Distel: huwelijk, leraarschap, Duitsland (E)
16) Bert Nienhuis in de oorlogsjaren (F1)
17) Bert Nienhuis in de Tweede Wereldoorlog (F2)
18) De erfenis van Bert Nienhuis (G)
WILLEM GEORGE FREDERIK JANSEN
19) Willem George Frederik Jansen, zaalchef en decoratieschilder (1)
20) Willem George Frederik Jansen, zaalchef en decoratieschilder (2)
21) Willem George Frederik Jansen, zaalchef en decoratieschilder (3)
TJEERD BOTTEMA
23) Tjeerd Bottema (2) aan de slag bij De Distel
24) Tjeerd Bottema (3), meer dan illustrator van streekdracht tegels
CORNELIS DE BRUIN
25) Cornelis de Bruin, 1870-1940 > deel 1
26) Cornelis de Bruin, Utrecht 1870 – 1940 > deel 2
PHILIP VAN PRAAG
27) Philip van Praag, plateelschilder en sierkunstenaar (1)
28) Philip van Praag, plateelschilder en sierkunstenaar (2)
29) Philip van Praag, plateelschilder en sierkunstenaar (3) en zijn vrouw: Marianne Flora Groenstad
30) Philip van Praag, plateelschilder en sierkunstenaar (4) en zijn vrouw: Marianne Flora Groenstad
EXTRA
THEMA 3 -- Overig personeel bij De Distel
32) Ander personeel bij De Distel
EMANUEL VAN PRAAG
33) Emanuel (Manus) van Praag en zijn kennismaking met De Distel
34) Emanuel (Manus) van Praag over het maken van ‘de vaasjes’
35) Emanuel (Manus) van Praag en herinneringen aan andere medewerkers bij De Distel
36) Emanuel (Manus) van Praag, na De Distel
37) Emanuel (Manus) van Praag, mobilisatie
38) Emanuel (Manus) van Praag; huwelijk, gezin en een nieuwe baan
MEIJER SMEER
39) Meijer Smeer, van plateelwerker tot dirigent (1)
40) Meijer Smeer, van plateelwerker tot dirigent (2)
DE DISTEL IN DE VALCKENIERSTRAAT, EEN BEZOEK WAARD!
42) Met De Lelie op bezoek bij de Plateelfabriek, 1909 (deel 1)
43) Met de Lelie op bezoek bij de Plateelfabriek, 1909 (deel 2)
44) Industrieel Nederland brengt een bezoek aan de Plateelfabriek (dl 1)
45) Industrieel Nederland brengt een bezoek aan de Plateelfabriek (dl 2)
DE DISTEL TUSSEN 1895 EN 1923, OVER TEGELS EN NOG MEER TEGELS
47) Eerste opdrachten voor ‘Tegelwerk’
48) Over de herkomst van de tegels, tegelproductie en opdrachten
49) Tegeltableaus in soorten en maten (deel 1)
50) Tegeltableaus in soorten en maten (deel 2)
51) Tegeltableaus in soorten en maten (deel 3) met De Gekroonde Valk
52) Tegels in soorten en maten (1)
53) Tegels in soorten en maten (2)
54) Het produceren / bakken van aardewerk (1)
55) Het produceren / bakken van aardewerk (2)
57) Arbeid en arbeidsomstandigheden
DE DISTEL, EEN OVERZICHT OVER DE PERIODE 1900 - 1923
58) Jacobus M. Lob, bestuursfuncties en jurylid bij tentoonstellingen (1904 - 1906)
59) Grotere en kleinere tentoonstellingen en andere ontwikkelingen (1900 – 1903)
60) Grotere en kleinere tentoonstellingen en andere ontwikkelingen (september 1903 – 1904)
61) De Wereldtentoonstellingen in St. Louis en in Luik (april 1904 – december 1904)
62) Lob geeft uitleg in Den Haag en was ook even in Rotterdam (mei 1904)
63) De Distel gaat naar Luik (februari 1905 – november 1905) voor de Wereldtentoonstelling
64) Geen diamant, wel een huwelijk en ook nog een overname
65) Over Amstelhoek, later: Voorheen Amstelhoek (A)
66) Over Amstelhoek, later: Voorheen Amstelhoek (B)
67) Het jaar (1910) van de overname en over loftuitingen
68) Bert Nienhuis op de Wereldtentoonstelling te Brussel (A)
69) Bert Nienhuis op de Wereldtentoonstelling te Brussel (B)
70) Het gewone werk gaat gewoon door
71) 1911 – 1912: naar Roubaix en Londen
72) Het gewone werk gaat gewoon door, 1913 – 1918
73) Het gewone werk gaat gewoon door, 1917 – 1918
74) Het gewone werk gaat gewoon door, 1918 – 1920
75) Het gewone werk gaat gewoon door, maar het einde lijkt in zicht: 1920 – 1923
76) Het gewone werk gaat niet meer door, de overname van 1923
NA DE DISTEL, NA DE OVERNAME, RICHTJACOBUS LOB ZICH OP 'ANDERE ZAKEN'
78) Jacobus Lob, na de Distel, woon- en gezinssituatie
79) Jacobus Lob, na de Distel - verhuizing en het onderwijs
80) Jacobus Lob, na de Distel - godsdienstig onderwijs
81) Jacobus Lob, na de Distel - maatschappelijk betrokken – dl.1
82) Jacobus Lob, na de Distel - maatschappelijk betrokken – dl.2
83) Jacobus Lob, na de Distel - en de oprichting van een museum
84) Jacobus Lob, na de Distel - het weeshuis – dl.1
85) Jacobus Lob, na de Distel - het weeshuis – dl.2
86) Jacobus Lob, na de Distel - het weeshuis – dl.3 (het herdenken van J.M. Lob)